§Ó cã thÓ ®¸nh lõa dư luËn bªn Ph¸p vµ bãc lét d©n b¶n xø mét c¸ch ªm thÊm, bän c¸ mËp cña nÒn v¨n minh kh«ng nh÷ng ®Çu ®éc nh©n d©n An Nam b»ng ruîu vµ thuèc phiÖn, mµ cßn thi hµnh mét chÝnh s¸ch ngu d©n triÖt ®Ó.
Cho nªn, theo s¾c lÖnh n¨m 1898, b¸o chÝ b¶n xø ph¶i chÞu kiÓm duyÖt trưíc khi in.
S¾c lÖnh ®ã viÕt: "ViÖc lưu hµnh b¸o chÝ bÊt cø b»ng thø tiÕng g×, ®Òu cã thÓ bÞ cÊm do nghÞ ®Þnh cña quan toµn quyÒn.
"B¸o tiÕng ViÖt kh«ng ®ưîc xuÊt b¶n, nÕu kh«ng ®ưîc phÐp cña quan toµn quyÒn. GiÊy phÐp chØ cÊp víi ®iÒu kiÖn lµ c¸c bµi b¸o ph¶i ®ưîc quan thèng ®èc duyÖt trưíc. GiÊy phÐp Êy cã thÓ rót lóc nµo còng ®ưîc.
"Mäi cuéc trưng bµy hoÆc phæ biÕn nh÷ng bµi h¸t, biÕm ho¹ hoÆc tranh ¶nh lµm thư¬ng tæn ®Õn sù t«n kÝnh ®èi víi c¸c nhµ cÇm quyÒn ®Òu bÞ trõng trÞ".
§Êy, b¹n thÊy bµ kiÓm duyÖt ë thuéc ®Þa cÇm kÐo khÐo ®Õn møc nµo!
Víi biÖn ph¸p ®ã, chÝnh quyÒn §«ng Dư¬ng cã thÓ Øm ®ưîc tÊt c¶ mäi vô nh¬ nhíp vµ tha hå mµ l¹m quyÒn.
Trong mét cuéc bÇu cö héi ®ång thµnh phè Sµi Gßn, viªn thèng ®èc cÊm ba «ng chñ nhiÖm b¸o tiÕng ViÖt kh«ng ®ưîc ®¨ng lªn b¸o cña hä b¶n s¾c lÖnh quy ®Þnh thÓ lÖ bÇu cö héi ®ång thµnh phè ë Nam Kú. Hä lµ øng cö viªn, thÕ mµ b¸o cña hä bÞ cÊm tuyÖt kh«ng ®ưîc ®¨ng mét c¸i g× dÝnh d¸ng, dï xa hay gÇn, ®Õn chư¬ng tr×nh cña hä! V× ngưêi An Nam kh«ng cã quyÒn héi häp qu¸ sè 20 ngưêi, nªn øng cö viªn ph¶i gÆp 3.000 cö tri lÇn lưît tõng ngưêi mét. Còng trong lóc Êy, «ng thèng ®èc cßn th«ng tri cho c¸c tê b¸o tiÕng ViÖt kh¸c biÕt lµ së kiÓm duyÖt sÏ th¼ng tay c¾t nh÷ng bµi b¸o, cét b¸o, ®Çu ®Ò hoÆc bÊt cø mét lêi bãng giã nµo nãi ®Õn c¸c cuéc bÇu cö thuéc ®Þa hoÆc thµnh phè. Mét tê b¸o tiÕng ViÖt dÞch ®¨ng ®¹o luËt nãi vÒ viÖc trõng trÞ nh÷ng hµnh ®éng hèi lé trong bÇu cö, bµi Êy ®· bÞ c¾t. Trong lóc ®ã th× quan thèng ®èc tr¾ng trîn cho ®ßi nh÷ng ng êi ®øng ®Çu c¸c tËp ®oµn cö tri ®Õn v¨n phßng vµ truyÒn cho hä ph¶i bá phiÕu vµ cæ ®éng bá phiÕu cho danh s¸ch ®ưîc ngµi cã c¶m t×nh nhÊt.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét