Hồ Chí Minh toàn tập - tập 2 - Lịch sử cách mệnh Mỹ (trích)

2. V× sao mµ Mü lµm c¸ch mÖnh ?

Thæ s¶n Mü rÊt giµu, ®ång, s¾t, than, b«ng, lóa, tr©u bß, v©n v©n, vËt g× còng nhiÒu. Anh th× tham, muèn hèt vÒ cho m×nh c¶, cho nªn ®Æt ra 3 phÐp nh­ sau nµy:

1. Cã bao nhiªu thæ s¶n, Mü ph¶i cung cÊp cho Anh hÕt, kh«ng ®ưîc b¸n cho c¸c nưíc kh¸c.

2. D©n Mü kh«ng ®ưîc lËp ra lß m¸y vµ héi bu«n b¸n.

3. C¸c nưíc kh«ng ®ưîc vµo bu«n b¸n víi Mü, chØ Anh ®ưîc bu«n b¸n mµ th«i.

V× 3 ®iÒu Êy, l¹i thªm thuÕ m¸ nÆng nÒ, lµm cho kinh tÕ Mü rÊt khèn ®èn, nªn tõ n¨m 1770, d©n Mü tøc m×nh "tÈy chay” Anh.

3. Phong triÒu Êy kÕt qu¶ ra thÕ nµo ?

Phong triÒu "tÈy chay" gi¾c dai ®Õn 5 n¨m. Anh ®em lÝnh qua dÑp, vµ b¾t nh÷ng ng­êi cÇm ®Çu lµm téi. Mçi lÇn b¾t mét ng­êi cÇm ®Çu, th× d©n cµng tøc giËn thªm. §Õn n¨m 1775, khi lÝnh Anh b¾t mÊy ngưêi cÇm ®Çu n÷a, d©n kÐo nhau ra cøu, l¹i bÞ lÝnh Anh giÕt chÕt 9 ngưêi. ViÖc nµy như löa r¬i vµo thuèc sóng, d©n tøc qu¸ th× næ, sèng chÕt còng quyÕt ®uæi ®ưîc ChÝnh phñ Anh míi th«i.

C¸ch mét n¨m sau, ®Õn ngµy 4 th¸ng 7 n¨m 1776 th× c¸ch mÖnh ®ưîc vµ Mü tuyªn bè ®éc lËp⁵¹, vµ nưíc Mü thµnh ra nưíc céng hoµ.

B©y giê Mü cã 48 tØnh vµ 110.000.000 d©n.

---