VẠN GIÁO NHẤT LÝ (anviettoancau.net) Việt Nhân

                            VI.- Con đường  tu trì của vài Tôn giáo

Tuy phương pháp tu trì có khác nhau, với những danh từ khác nhau, nhưng xem ra bản chất của các Tôn giáo không có khác.

Con đường tu của Phật giáo: Bi, Trí, Hỷ xả

Con đường tu của Kitô giáo: Bác ái Công bẳng, Tha Thứ

Con đường tu của Nho giáo: Nhân, Nghĩa, Tương dung

Con đường tu trì của các tôn giáo là đem hiện thực các giá trị cao qúy đó vào cuộc sống từng cá nhân và xã hội. Vấn đề có đem những giá trị đó được vào cuộc sống hay không, chứ chỉ rao giảng  hay thuyết pháp không thì chưa đủ.

Ta thấy:

             Bi, Bác ái và Nhân tuy danh xưng có khác nhau, nhưng đều là lòng thương người vô điều kiện và yêu mọi loài.

            Trí, Công bằng, Nghĩa tuy danh xưng có khác nhưng không thoát ra khỏi lẽ công bằng.

            Hỷ xả ( tha thứ với cõi lòng vui ), Tha thứ ( tha thứ đến 77 lần bảy ), Tương dung ( chấp nhận  bất cứ ai - cả tốt lẫn xấu -  ) là những đức tính  cẩn thiềt để chữa cái bất toàn của con người mà sống Hòa với nhau.

Ta thấy vì lý do “ Tập tương viễn” và tiểu Tâm tiểu Trí ( khi đánh mất đời sống Tâm linh ) mà các tôn giáo xa cách nhau mà thôi, nếu các Tôn giáo cứ mê ngủ trong Hình thức hoành tráng thì nhân loại sẽ vô cùng lâm nguy, vì đã đánh mất tinh tuý của loài Người. Vấn đề là con người có “ vi nhân “ bằng cách thường xuyên cho đến suốt đời bằng cách thể hiện nếp sống  công bằng trong mọi lãnh vực, chính là nhờ vào lòng bác ái, ta cứ nhìn vào tình trạng  xã hội bất công thì  đánh giá được cuộc sống  của nhân loại ra sao!

Có điều rất quan trọng là phải biết kết hợp tất cả Ba thứ làm một chứ không thể chỉ thực hiện Một trong Ba : Bi, Trí, Hỷ xả làm một

                                        Bác ái, Công bằng, Tha thứ làm một

                                         Nhân, Nghĩa, Tương dung làm một.

Ta thấy con Người quá khôn ngoan, cứ né tránh việc khó, chọn làm việc dễ, nên đi đến tình trạng “ tham Dĩa mà bỏ Mâm “ .

Ví dụ khi thực hiện: Bi hay Bác ái, hay Nhân thì không chỉ có bố thí là đủ, mà phải làm sao thực hiện được công bằng xã hội, có thế mọi ngưởi mới sống Hòa với nhau được.

Khi Hỷ xả, Tha thứ và Tương dung  thì phải theo sống “ Lối Phải Người phải Ta “  tức là chấp kỳ lưỡng đoan,” chứ không thể loại trừ nhau hết được vì là chuyện không có thể. Nguyên do chính là con người đã đánh mất mối liên hệ công thể và trách nhiệm liên đới xã hội mà ra.

Khi không lập được mối liên hệ Hoà thì con người sống trong mối Bất Hoà, đó là do đánh mất nếp sống “ Phải Người phải Ta “.