17 thg 4, 2011
Dài lắm , nếu vội không nên đọc
89161
Huỳnh Thị Diễm
Về đâu bông điên điển?
Quê tôi, một ngày mới bắt đầu
từ lúc trời chưa mờ sáng, khi
thôn xa vang lại xao xác tiếng
gà, đôi mái lá còn chìm trong
sương mờ và cỏ cây vẫn thu
mình vì ngại hơi đêm ẩm ướt.
Đó cũng là lúc cha tôi chống
xuồng lên đồng gỡ lưới cá.
Mùa nước nổi năm nào cũng
thế, cha tôi đi từ rất sớm, khi
tôi còn say ngủ và cha về
trong nắng ấm vừa lên với
một khoang xuồng đầy ắp
những cá, tôm, lươn, rắn…
Tôi hay tỉnh giấc bởi những
âm thanh xôn xao, lạp cạp của
bầy vịt trắng phau đương bơi
quanh nhà cùng sóng nước.
Tôi biết xuồng cha tôi đã về
trong cái âm thanh xôn xao
quen thuộc đó. Vào mùa nước
nổi hằng năm, từ nhà tôi trông
ra phía đồng chỉ thấy trắng
xóa một màu, cánh đồng lúa
xanh rờn chạy tít chân trời giờ
như biển, bàng bạc nước
mênh mông… Hồi ấy, trẻ con ở
quê chẳng biết sợ cái cảnh
mênh mông là gì đâu. Cả bọn
nhóc chỉ thấy trong bụng nôn
nao bởi đủ thứ món chơi
nghịch mùa nước mà thôi.
Riêng tôi cứ thương hàng điên
điển rộ bông vàng bao quanh
nhà mình nhất.
Mỗi sớm, mẹ tôi hay xách rổ
tre ra sau nhà để tranh thủ hái
những bông điên điển còn
bum búp. Mẹ tôi nói: “Lúc bông
còn bum búp như vầy hàm
chứa đầy đủ hương vị ngọt
ngọt, thanh thanh trong nhụy
bông”. Màu bông điên điển
quê tôi vàng tươi lắm. Tôi
nhìn từng bông, bông nào
cũng phụng phịu như đôi gò
má của em bé đang ngậm lấy,
ngậm để những giọt sữa tinh
khôi từ đất, từ trời. Khi hái mẹ
tôi chỉ cần kéo lấy duy nhất
một đọt cây, liền các đọt khác
cùng ngả về phía mẹ. Tôi thích
hứng những giọt sương mát
rượi đọng trên cây rào rào sà
xuống theo tay mẹ kéo. Có khi
tôi còn chăm chú đợi chúng
rào rào xuống hơn là để tâm
vào những bông điên điển
bum búp ngon lành. Tay mẹ
hái bông nhanh lắm, thạo lắm.
Lúc hái bông, tôi thấy mắt mẹ
vẫn ngó ra cánh đồng trắng
xóa nước xa xa. Tôi biết ngay
mẹ đang trông xuồng của cha,
tôi cũng đang trông cha về.
Cha về sẽ cho tôi mấy con cá
lia thia, cá bảy màu, mấy con
tôm mập mạp… Thích nhất là
cá nóc no! Cá nóc no cho mẹ
nấu canh chua bông điên điển
thì ngon lắm, thèm lắm. Bông
điên điển ăn ngon mà lại đẹp.
Tôi nghĩ loại bông đẹp nhứt,
dễ thương nhứt trên đời chắc
chắn là bông điên điển quanh
nhà tôi. Mẹ nói chúng là
những chú bướm vàng có đôi
cánh thêu kim tuyến kết thành
bông.
Đangnghĩ miên man, tôi bỗng
giật mình khi nghe mẹ giục:
- Bi ơi! đưa rổ cho cha con đi!
- A! Cha về! cha về!
Tôi mừng rơn thì nghe mẹ lại
giục nữa:
- Đưa rổ cho cha đi Bi!
- Cha! Rổ nè cha!
Tôi xoắn xuýt bên những chú
cá mè dinh, cá rô, cá nóc no
đang búng tung tóe trong
khoang xuồng. Cầm lấy vợt từ
tay mẹ, cha rọng những chú cá
còn khỏe lại, thắt miệng vợt
xong, cha liền nhanh chóng
buộc xuồng vào thân cây điên
điển to nhất sau nhà. Mùa
nước nổi, sóng lớn ngoài đồng
trống cứ vỗ ầm ạp suốt ngày
đêm, sóng lũ mạnh lắm, bền
lắm. Nếu buộc ghe xuồng
không thạo, dù dây siết chặt
cách mấy thì cũng dễ dàng bị
sóng đánh phăng đi. Tìm
xuồng bị trôi cực lắm, trong
xóm nhiều người bị vậy rồi.
Tôi vẫn tự hào về kỹ thuật
giăng lưới, buộc xuồng của
cha. Đi chơi, tôi khoe suốt về
điểm này với bọn thằng Tí,
thằng Tèo... Coi bộ bọn nhóc
trong xóm nể tôi dữ lắm.
Trong lúc cha quay sang gỡ
những cụm rong tảo bám đầy
trong lưới, tôi vẫn say mê với
những chú cá nóc no của mình.
Đối với tôi, thích thú nhất là
xem những chú cá nóc no
phồng cái bụng to như bong
bóng mỗi lần tôi đặt chú
xuống nước, trông rất tức
cười. Đang chơi đùa mải miết,
tôi chợt nghe mùi vị hấp dẫn
từ nồi canh chua của mẹ. A! Mẹ
nấu canh chua bông điên điển
cá nóc no đãi hai cha con đây
mà!
Mẹtôi là người phụ nữ rất
đảm đang. Cá của cha tôi lưới
về mẹ phân loại và bảo quản
vừa nhanh, vừa kỹ. Tài bếp
núc của mẹ thì khỏi chê. Món
nào mẹ nấu hai cha con cũng
ăn đến chảy mồ hôi. Tôi hay bị
cười vì để cơm dính đến mũi.
Những con cá còn tươi rói mẹ
để nấu canh chua bông điển,
những con cá chết qua đêm thì
mẹ muối sả. Hôm nào trúng cá
nhiều, mẹ tôi phải làm khô
phơi đầy trên mái lá nhà để
dự trữ ăn khi tháng hạn. Dưới
khoang xuồng của cha còn rất
nhiều cá sống. Cha rộng chúng
trong nước để dành những
hôm mưa bão không thể ra
đồng. Nhiều khi nhà túng
thiếu, mẹ tôi lại đem số cá ấy
lên chợ bán kiếm tiền mua
gạo.
Mùi cơm chín mới tinh, mùi
nồng nồng cay cay của cá kho,
mùi thơm thơm ngan ngát của
nồi canh chua mẹ nấu khiến
cái bụng tôi chợt nhớ mình
đang đói meo tự lúc nào rồi…
Hôm đó, hai cha con có một
bữa cơm thật ngon lành. Tôi
vét đến cùng những hạt cơm
dính trên thành nồi, hít hà và
tấm tắc khen ngon. Cha tôi chỉ
cười và gật gù chứ không líu
lo suốt buổi như tôi. Cha cười
bảo: “Hai cha con mình ăn sạch
cho mẹ khỏi hấp cơm nguội
nghen!”. Hiểu ý, mẹ gắp những
con cá trong tô và những bông
điên điển còn lại cho cha: “Cha
bé Bi ăn giùm em!”. Cha ăn
toát cả mồ hôi, còn tôi no đến
cành hông rồi. Hết nhìn cha rồi
nhìn tôi, mẹ chỉ cười sung
sướng. Ngoài hè những cây
điên điển vẫn rộ vàng bông,
rung rung theo từng ngọn gió
từ đồng nước mênh mông. Gió
đồng ban trưa hiu hiu mát
lạnh. Gió như mang theo cả lời
ca vọng cổ từ những chiếc
xuồng câu lưới xa xa. Hò ơ,
sông dài cá lội biệt tăm...
Sáng nay xóm tôi xôn xao khác
lạ, mọi người không đi làm
như mọi hôm mà xúm xít bàn
tán nhau những chuyện bọn
con nít chúng tôi không hiểu
rõ lắm. Chỉ nghe phong phanh
họ nói với nhau về chuyện
quán rượu, quán ăn, quán
nước gì đó… Trong bữa cơm
ngày hôm ấy, tôi mới được
biết sắp tới đây con đường
làng chạy qua xóm tôi sẽ trở
thành cầu nối cho khách du
lịch khắp nơi đến với khu Núi
Cấm. Nghe đâu người ta đổ về
đông lắm, có cả khách nước
ngoài! Mẹ nghe mấy người
trong xóm nói là khách ngoại
quốc thì xài tiền đôla, mà đôla
thì hơn nhiều lần tiền mình
lắm. Tôi nghe mẹ bàn với cha
dựng cho mẹ một túp lều nhỏ
để bán quán nước, bán đồ ăn.
Hằng ngày, công việc nhà đủ
để làm mẹ tôi quần vo áo vận
rồi. Cho nên, ban đầu cha
không đồng ý vì sợ mẹ cực.
Thế rồi không lâu sau, cái lều
nước cũng mọc lên theo ý mẹ.
Kể từ ngày ấy mẹ tôi càng vất
vả hơn. Mẹ không có thời gian
phân loại và bảo quản giúp
cha những con cá lưới được
trên đồng. Mỗi sáng, mẹ tôi
cũng không còn ra sau hè
tranh thủ hái những bông
điên điển còn bum búp nữa.
Rồi bữa cơm gia đình cũng
vắng luôn nồi canh chua bông
điển cá đồng… Tôi thấy thèm
bữa cơm ngày xưa mẹ nấu
như người đi trên sa mạc khát
từng giọt nước. Thế là hôm
nọ, tôi quyết định dậy thật
sớm để hái bông điển một
mình. Tôi còn nhỏ nên vói
không tới những đọt bông
cao, lúc đang cố vói thì bị té xổ
xuống nước. Rất may cha tôi
về kịp, ẵm tôi lên, vừa hôn tôi
cha vừa nói: “Thèm canh chua
bông điển hả con?”. Cũng từ
ngày đó, hai cha con tập làm
nội trợ luôn. Trước nay cha tôi
chỉ quen việc đồng áng, việc
câu lưới, giờ vào bếp thay mẹ
nên cực ghê lắm. Loay hoay cả
hồi lâu hai cha con mới có
được nồi canh chua với mấy
bông điên điển mới hái sau hè.
Trước lều, mẹ tôi vẫn lui cui
bưng nước cho khách, họ cười
nói lớn tiếng lắm. Tôi thấy họ
thường đi những chiếc xe du
lịch sang trọng, sáng choang.
Khách đến quán mẹ tôi ngày
một đông hơn. Ở xóm có nhiều
người thắc mắc xầm xì, họ
không hiểu tại sao những
khách như thế lại thích đáp
vào cái lều lụp xụp của mẹ.
Riêng tôi rất hãnh diện về tài
làm nước, nấu ăn của mẹ. Tôi
chỉ nghe mỗi lần các ông
khách ấy hỏi mẹ tôi là “a du
má rịt” hay “mé rịt” gì gì đó là
mẹ tôi im lặng, nói chung là
họ nói rất khó nghe và khó
nhớ. Lúc đó, tôi chỉ mới biết
“How are you?” mà thầy tôi
dạy ở trường thôi. Không
nghe mẹ trả lời mấy ổng…
Nhưng từ đấy cái quần phải
xắn tới đầu gối được thay
bằng những quần sọt ngắn,
mấy cái áo bà ba mẹ thường
mặc trở thành những miếng
giẻ lau bàn. Những chiếc áo
mẹ đang mặc trông sao mà
ngắn quá, trống quá! Mỗi khi
cha nói đến việc đó thì mẹ
bảo: mặc đồ vậy cho khỏe,
khỏi phải xắn lên.
Nhà tôi dạo ấy buồn lắm. Tôi
sợ nhất hằng đêm phải nghe
cha mẹ cãi nhau. Tôi bất ngờ
trước những lời mẹ nói nặng
cha. Trước giờ tôi không hề
nghe mẹ nói những lời như
vậy. Nhiều khi tôi vờ đang
ngủ, quay mặt vào tường mà
khóc thút thít. Lắm lúc, cha mẹ
cãi dữ quá tôi chỉ biết kêu khe
khẽ một mình: “Mẹ ơi! Cha ơi!
Đừng vậy nữa mà!”.
Chắc dạo này mẹ không còn
thích nói chuyện với cha, mẹ
cũng không thích nói chuyện
với tôi nữa, giờ mẹ chỉ thích
nói chuyện với cái điện thoại
di động của mấy ông khách
tặng mẹ thôi. Suốt ngày tôi chỉ
còn nghe mẹ nói: “Alô, em
nghe…”. Tôi buồn, cha cũng
buồn, mẹ thì nói suốt, rồi mẹ
cười hô hố với người ta.
Sáng hôm nay, mẹ tôi dậy sớm
hơn thường lệ. Mẹ mải miết
trước tấm gương soi, trông
như sắp đi ăn đám cưới vậy.
Cha tôi đang gỡ lưới trên
đồng, “chắc cha không đi ăn
đám cưới”- tôi nghĩ thầm. Mẹ
giục tôi dậy ra sau hè cho vịt
ăn, trông mẹ rất hấp tấp. Bỗng
có tiếng xe đỗ trước lều, mẹ
vội vã bước ra. Nhướn đôi mắt
còn ngái ngủ nhìn theo hướng
mẹ, tôi thấy mấy ông khách
mời mẹ lên xe, linh cảm không
lành tôi tất tả chạy ra rồi òa
khóc luôn: “Mẹ ơi! mẹ đi đâu?”.
Mẹ tôi thoáng như quay lại
nhưng trước sự thúc giục của
ông khách, mẹ đẩy tôi ra rồi
cũng bước lên xe. Chiếc xe
lạnh lùng chuyển bánh, dần
dần mất hút. Nước mắt giàn
giụa, tôi gào khản hơi “Mẹ ơi!
Mẹ ơi!”. Nhưng chiếc xe sang
trọng ấy đã mang mẹ đi mà
không bao giờ trở lại với cha
con tôi nữa rồi. Mẹ ơi! Mẹ đi
đâu? Câu hỏi đó đã ám ảnh tôi
suốt cả thời thơ ấu…
Trênbến sông quê, những
chiếc xuồng câu cũ kỹ vẫn
muôn đời trôi nổi mưu sinh
cùng con lũ, và những bông
điên điển tàn rơi vẫn trôi dập
dềnh trên sóng nước mênh
mông. Về đâu…
Huỳnh Thị Diễm (ĐH An Giang)
Nguồn: http://
www.trangsachhong.com
Được bạn: Thanh Vân đưa lên
vào ngày: 16 tháng 4 năm
2011
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét