Mốc lạ

Nước Nam có một số mốc, nếu để ý thấy rất lạ. Một là những người nay còn sống cỡ 99 tuổi trở lên, giờ ta rất ít được nói chuyện với những cụ cỡ tuổi này, nhưng nhiều năm trước đây thì có, hồi tưởng lại thì thấy đây là lớp người luôn đọng lại trong ta ấn tượng tốt về con người. Đến năm 1930 các cụ đã đủ 18 tuổi, dù có học gì chăng nữa chắc cũng chỉ là có cái phương tiện để làm việc, chứ không còn nhỏ để mà thấm nhuần đạo lý nữa. Tiếp đến là lớp các cụ nay nếu còn sống thì cỡ 84 tuổi trở lên, đến năm 1945 các cụ đã đủ 18 tuổi, bộ máy tuyên truyền dù mạnh cũng chỉ cho các cụ các phương tiện để hành xử thôi, đạo lý trong các cụ đã định hình từ lâu rồi. Tiếp nữa là những cụ nay còn sống cỡ 75 tuổi trở lên, đến năm 1954 các cụ đủ 18 tuổi, những cụ này ta còn rất nhiều điều kiện để tiếp xúc, tuy có thấy các cụ hơi khác với những lớp trước song vẫn còn nhiều ấn tượng về con người. Nếu ở vùng từ vĩ tuyến 17 trở vào, các bác nay cỡ 54 tuổi trở lên, tức là đến năm 1975 các bác đã đủ 18 tuổi, khi tiếp xúc với những bác này vẫn rất dễ chịu, cái chất người vẫn còn rất mạnh, lòng ta tự thấy ấm lại. Tất nhiên những con người đặc biệt vượt thời gian, không dám nói ở đây, mới chỉ dám nói những con người bình thường, rất dễ bị ngoại cảnh chi phối, người đặc biệt lại sống vào những thời điểm vàng như từ 1930 về trước, bạc từ 1945 về trước, đồng từ 1954 về trước và đặc biệt là phía Nam từ 1975 về trước hiện vẫn đang là rường cột của người Việt (còn thế hệ sinh từ 1986 đến nay lại càng không dám nghĩ đến). Những thời điểm vàng sau này là 2015 hay 20 hay 30 hoặc lâu hơn nữa, thật đáng sợ, lại liên tưởng đến cuộc chiến mới xảy ra.