Cái mồm

Cái mồm có một số chức năng và đáng chú ý nhất là chức năng nói của nó. Có mồm thì phải nói thôi, nói những gì nó nghĩ, nghĩ những gì nó thấy. Bây giờ lại có vô vàn cách để thấy, nên cái để suy nghĩ rất nhiều, suy nghĩ thì phải nói ra. Vậy mà lại có chuyện nói cái mình không nghĩ, không tin, nói cái mình không thấy, đáng nói mà không nói, phải nói mà không nói. Thế giới mà câm hết thì ta làm sao mà thắng được trong hai cuộc kháng chiến, câm hết thì cái băng xã hội đen ở Sài Gòn nó đã hoàn thành đại hội giang hồ toàn quốc, có khi nó còn đại hội giang hồ thế giới ấy chứ vì nó cũng đã giao du với giang hồ thế giới. Người cầm quyền yêu cầu xã hội nói theo ý họ đây là bước đầu tiên để xã hội ngày càng tệ hại có vẻ vô phương cứu chữa. Người cầm quyền cũng tổ chức ra bộ phận chuyên nói theo ý mình, họ tạo ra đủ lý do để phải nói theo một hướng, sai làm lắm. Nghĩ là nghĩ những cái gì đã thấy, nói là nói những cái gì đã nghĩ, chứ không thể tôi thấy, tôi nghĩ, tôi nói, mọi người phải nói như tôi, phải nghe tôi nói. Trong chiến tranh có thể chỉ có một tiếng nói duy nhất là lên án tội ác của giặc, cổ vũ toàn dân đánh giặc, bây giờ trở lại cuộc sống bình thường, những tiếng nói tự nhiên tự nhiên cất lên, nếu ngăn cản hay ngăn cấm nó vẫn tìm cách cất lên. Cái mồm nó ở ngay vị trí trang trọng, vậy mà nó chưa bao giờ được coi trọng.